SlaX-TL

, · Dodaj komentarz

SlaX-TL (czyli TeXLive w LinuxLive) jest próbą przygotowania dystrybucji Linuksa uruchamialnej z płyty CD zawierającej możliwie obszerną dystrybucję TeX-a. Jako dystrybucję Linuksa wybrano SLAX – bazującą na Slackware. Dystrybucja TeX-a to TeXLive.
SlaX-TL ma w zamierzeniu być gotowym do pracy, skonfigurowanym środowiskiem do składu tekstów za pomocą TeXa wraz z systemem operacyjnym i narzędziami mieszczącym się na jednej standardowej płycie CD-ROM.
Dla wygody korzystania z TeX-a dodano narzędzia ułatwiające pisanie, kompilacje i podglądanie wyników. Przy okazji można posłuchać muzyki, przejrzeć witryny internetowe czy sprawdzić pocztę.
SlaX-TL ma ułatwić początkującym poznanie wspaniałego świata TeXa, zwalniając ich z meandrów instalacji, dodawania fontów, pakietów i konfigurowania edytorów itd., a TeX-nicy będą mieli to, co lubią zawsze pod ręką.

Króciutko o TeXu dla niewtajemniczonych
TeX (wym. tech) to system składu tekstu opracowany przez D.E. Knutha na potrzeby pięknego składu prac zawierających formuły matematyczne. Do dziś TeX w tym zakresie jest jeszcze niedościgniony.
TeX byłby jednym z wielu narzędzi, gdyby nie możliwość programowania w nim. Dla ułatwienia pracy autorów opracowano bardzo bogate pakiety makr (stające się z czasem samodzielnymi dialektami). Jednym z nich jest LaTeX, który zawiera wiele predefiniowanych klas dokumentów i pakietów uzupełniających, przygotowanych ze znajomością typografii, automatyzujących wiele czynności.
Dialekt LaTeX umożliwia rozdział formy od treści, dzięki czemu autor zajmuje się tym czym powinien – treścią dokumentów, a ich formę definiują gotowe, przygotowane przez profesjonalistów lub własne style dokumentów.
Nauczenie się LaTeXa, w celu np. napisania pracy magisterskiej czy doktorskiej zajmuje wielokrotnie mniej czasu niż formatowanie kilkudziesięciokartkowego dokumentu w popularnych edytorach z pakietów *Office.
Ponadto biblioteka licząca kilkaset pakietów pozwala na skład grafów, krzyżówek, pisania w wielu językach, przygotowania efektownych prezentacji i wiele innych.
Zainteresowanych szerszym opisem zapraszam na strony Polskiej Grupy Użytkowników Systemu TeX, dla zapoznania się z bardziej wyczerpującym opisem historii i teraźniejszości TeXa.
Krótka historia dystrybucji SlaX-TL
Pomysł na taką dystrybucję pojawił się pod koniec września ubiegłego roku na liście dyskusyjnej GUSTu. Zaproponowałem podjęcia się wykonania takiej płyty w oparciu o dystrybucję SLAX, ponieważ miałem już doświadczenia z jej dopasowywaniem. Już następnego dnia wypaliłem płytę z działającą wersją dystrybucji.
Później, co parę tygodni, zaczęły ukazywać się poprawione lub z nowymi usterkami kolejne wersje dystrybucji, która została nazwana SlaX-TL.
Realizacja
Wykorzystana przeze mnie dystrybucja SLAX, to spreparowany Slackware działający z CD, a zajmujący większość miejsca na miniCD. Ciekawą możliwością SlaX-a jest łatwość w dodawaniu własnych pakietów aplikacji i tworzenie spersonalizowanych dystrybucji.
Wraz ze SLAXem dostarczane są skrypty do tworzenia własnych dystrybucji oraz do przekształcania pakietów Slackware czy katalogów do formatu modułów SlaX-a.
Dzięki takiemu podejściu autora SLAXa tworzenie własnych dystrybucji polega praktycznie na składaniu z klocków i nagrywaniu na płytę.
Dodawanie modułów polega na utworzeniu obrazu dysku składającego się z właściwej dystrybucji SLAX oraz pakietów. Pakiety przed utworzeniem obrazu należy, pisząc w dużym uproszczeniu, przekształcić do obrazu kolejnej sesji. Obrazy są skompresowane.
Na stronie domowej SLAXa dostępnych jest wiele pakietów z użytecznymi aplikacjami, ale przeznaczonymi do ogólnych zastosowań, czyli brakuje narzędzi texowych takich jak edytory wspomagające pisanie w TEXu oraz samego TEXa.
Podsumowując powyższe, moje zadanie sprowadziło się do zapaczkowania brakujących edytorów oraz samego TeXLive i takiego połączenia modułów ze SLAXem aby zmieścić się w limicie pojemności płyty CD-ROM, tj. 700 MB.
Dla ułatwienia sobie pracy przy tworzeniu modułów i obrazu napisałem proste skrypty automatyzujące te żmudne czynności. Przy okazji łatwiej jest zapanować nad całością, gdyż wszystkie polecenia są zapisane w skryptach.
Niestety samo połączenie klocków w całość nie daje jeszcze poprawnie działającej dystrybucji. Należało tu i ówdzie podszlifować samego SLAXa. Właśnie z nim jest najwięcej zachodu: a to by klawiatura była obsługiwana poprawnie, pliterki itp. drobiazgi, których brak uzłośliwia życie.
Zawartość SlaX-TL
Ze względu na założenia i ograniczenia techniczne należało pogodzić liczbę narzędzi i objętość TeXLive z pojemnością płyty CD.

SlaX

Do wersji 0.4 wykorzystywana był SLAX w wersji 4.1.4, a od wersji 0.5 SlaX-TL bazuje na wersji 4.2.0.
Sam SLAX zajmuje około 190MB i bazuje na Slackware 10 z uaktualnieniami z wersji current, z końca października 2004 roku. Aktualna wersja 4.2.0 zawiera: X.org 6.8.1, nieco okrojone KDE 3.3.1, KOffice 1.3.3, MPlayer 1.0pre5 z KPlayer, do pogaduszek Kopete, midnight commander, rdesktop, narzędzia do nagrywania cdrtools i k3b, klienta poczty mutt, pobieracza wget, posiada obsługę hotplug i jeszcze kilka drobiazgów. Jądro Linuksa jest w wersji 2.4.28-pre4.
Ponadto SLAX został uzupełniony o Perla, Pythona i Sambę. Pakiety te dodano wprost do SLAXa. Podobnie wbudowane są polonizacje i konfiguracja.

TeXLive

Do wersji 0.5 SlaX-TL wykorzystywany był TeXLive 2003, najpierw okrojony, a później w całości. Od wersji 0.6 SlaX-TL korzysta z TeXLive 2004.
TeXLive 2004 rozrósł się znacznie w stosunku do TL2003. Wynikiem czego po prostu nie zmieścił się w całości w SlaX-TL. Wyjściem pozostało usunięcie obszernych i najrzadziej (w mojej opinii) wykorzystywanych pakietów języków orientalnych oraz niepolskich i nieangielskich wersji dokumentacji.
Ponadto dodałem klasy do tworzenia prac magisterskich: mimuw (MiMUW), mgrwms (WMS AGH) i wzmgr (Uniwersytet Gdański Wydział Zarządzania).
Narzędzia
Za użyteczne i potrzebne narzędzia uznałem i dodałem: Emacs 21.3.2 z AUCTeX 11.53, TeXmacs 1.04rc3, Kile 1.7.1, LyX 1.3.5, gVim 6.3.007 z LaTeXSuite 1.5, Acrobat Reader 5.0.8, espGhostScript 7.0.7, GhostView 3.6.0, gnuplot 4.0, ispell 3.2 wraz z polskim słownikiem, igal 1.4, Imagemagick 6.1.24, dia 0.9.4, Xfig 3.2.3d i TkBibTeX.
Korzystanie z dystrybucji
Standardowo SlaX-TL uruchamia się w trybie tekstowym, w którym możemy korzystać z Emacsa i vima. Za pomocą polecenia gui lub guifast możemy uruchomić KDE lub fluxboxa, a nawet WindowMakera (w przypadku słabszych maszyn czy niechęci do KDE).
Niedogodnością każdej dystrybucji uruchamianej z płyty CD jest jej sztywna konfiguracja oraz kłopot z zapisem swojej pracy. SlaX-TL podobnie jak większość dystrybucji live umożliwia zapisanie konfiguracji swojego profilu na dyskietce czy dysku. Dzięki czemu przy ponownym uruchomieniu możemy przywrócić ulubioną konfigurację. Można również zainstalować SlaX-TL na dysku.
Swoją pracę można zapisać na dyskietce, na dysku komputera z którego korzystamy czy coraz bardziej popularnych pendrive’ach. Możemy skorzystać także z nagrywarki gościnnego komputera.
Standardowo możliwy jest dostęp w trybie zapisu do partycji linuksowych i dosowych (FAT). Zapis na partycjach NTFS nie jest jeszcze bezpieczny. Szansą na łatwy i pewny zapis na partycji NTFS stanowi projekt captive, korzystający z oryginalnych sterowników windowsowych. Ale to już jest zadanie do rozwiązania w następnej edycji SLAXa.
Podczas rozruchu można podać wiele parametrów startowych, np. wsparcie dla myszki z kółkiem, czy wyłączenie kontrolera SCSI jeśli sprawia kłopoty itd. Pełny wykaz parametrów znajduje się na płycie w pliku cheatcodes.txt.
Przy odpowiednio dużej pamięci RAM (co najmniej 800MB) można podczas rozruchu podać parametr copy2ram eject aby wczytać całą płytę ze SLAX-TL do pamięci operacyjnej. Wówczas wolny napęd CD-RW można wykorzystać do nagrania wyników pracy.
Dalszy rozwój
Celem jest takie utrzymywanie SlaX-TL, aby zawierał aktualne środowisko linuksowe, aktualne wersje narzędzi, aktualny i możliwie obszerny TeXLive.
SLAX, TeXLive oraz aplikacje mają swoich opiekunów, należy tylko uaktualniać pakiety i szlifować całość.
Dzięki przychylności Zarządu GUST-u projekt SlaX-TL znalazł bezpieczną przystań na nowym serwerze GUSTu, z którego można pobierać obraz iso płyty oraz poszczególne pakiety składowe SlaX-TL.
Pojawiło się także zainteresowanie dystrybucją SlaX-TL ze strony naukowców, muzyków i chyba nawet orientalistów. Jednym z możliwych rozwiązań jest przygotowanie dystrybucji pochodnych z inaczej przykrojoną wersją TeXLive oraz z dodatkowymi narzędziami.
Drugą możliwością jest wykorzystanie dla wersji profilowanych płyt CD o pojemności 800MB, co daje ok 100MB na aplikacje i dodatki dla TeXLive.
Trzecia możliwość to połączenie obu powyższych, czyli większe płyty i przykrojenie TeXLive lub narzędzi.
Ze względu na łatwość przygotowania dystrybucji profilowanych (naukowej, muzycznej czy orientalnej), cały ciężar prac jest po stronie ich przyszłych użytkowników. To oni muszą określić jakie narzędzia potrzebują, które pakiety z TeXLive są im zbędne, a które należy dołożyć i jak je dodać.
Ze względu na ograniczoną pojemność płyty SlaX-TL zawiera tłumaczenia tylko dla języka polskiego.
Zakończenie
Zapraszam do pobierania i korzystania ze SlaX-TL, a także nasyłania uwag.
Przydatne odnośniki:

Większa część tekstu pochodzi z mojego artykułu pt. ,,Małe marzenie”, który ukazał się w 21 zeszycie Biuletynu GUST w styczniu 2005 roku.
Od redakcji: z autorem można się skontaktować pod adresem tlu at technodat.com.pl.
Archiwalny news dodany przez użytkownika: Tomasz Łuczak.
Kliknij tutaj by zobaczyć archiwalne komentarze.

Share →